نیاکان کُردها، یکی از نخستین مردمان به وجود آورنده تمدنهای بشری بر روی سیاره زمین بودند. در گهواره تمدن خاورمیانه، از امپراتوری گسترده ماد تاکنون و از کرانههای مِدیتِرانه تا میانرودان و از کوههای زاگرس تا خراسان، کردهای پراکنده در گسترهی جغرافیایی مختلف، تاریخی پرفراز و نشیب داشتهاند و در مواجهه و ادغام و همزیستی با دیگر تمدنها و ملتهای مجاور و در سیر تکامل تاریخی خود، به اشکال و لهجههای گوناگون درآمدهاند. اما در این گوناگونیها و در مرزهای مختلف، علاوه بر وجهه انسانی و تلاش برای همزیستی با دیگران، یک جنبه و باور مشترک دارند که آنها را به هم پیوند میدهد: ما همگی کُرد هستیم.
بیتردید «کُرد بودن» یا از هر نژاد و زبان دیگری بودن، به تنهایی نمیتواند معیاری بر کمال انسانیت و برتری بر دیگران باشد و جایی میتوان به آن افتخار نمود که به مُوازات دانایی، آگاهی و خرد و دانش و البته فرهنگ غنی انسانی باشد. در موزائیک رنگارنگ اقوام و نژادهای جهان، یک قومیت و نژاد تنها وقتی میتواند به تعالی و بالندگی برسد و مورد توجه واقع شود که در تعامل با دیگران و آموختن دانشها و رهیافتهای آنان بوده و بتواند خود نیز اندیشه و تولید و محصولی برای خدمت به تمامی بشریت ارائه نماید.
«کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد» که برای نخستین بار در ایران برگزار میشود، یادآوری و ادای احترامی است به خدمات متقابل و نقش تاریخی کردهای فرهیخته در عرصههای مختلف علم و فرهنگ و هنر و خدمات فرزانگان و نخبگان آنان به جامعه بشری و توجه ویژه به این باور که درخت تناور و پرشاخ و برگ اقوام و مردمان زمین، امروزه بدون حضور در عرصههای جهانی و مدارا با یکدیگر نمیتواند به رشد و آگاهی و کمال انسانی برسد و این که آنچه امروزه به آن نیاز داریم تولید علم و تفکر، پژوهش و تحقیق و داشتن حضور در عرصههای اقتصادی و علمی دنیاست و کردها مبنا و اساس آن یعنی نیروی انسانی به عنوان محور توسعه را دارا هستند.
شرایط امروزه جهان مُعاصر و عصر ارتباطات نیز دیگر محصور ماندن افکار در درهها و کوهستانها و دشتها و عدم ارتباط با جهان و نیز توجه صِرف به مظاهر فرهنگی و پوستههای فولکلوریک را نمیپذیرد. ما نیازمند این هستیم که نگاهها و تعاریف کلیشهای را به این باور و حقیقت سوق دهیم که در میان کردها فرزانگان و نخبگان بسیاری در رشتههای جدید علمی از علوم محض و کاربردی تا فناوریهای نوین و دانشبنیان و تا فرهنگ و هنر و اندیشه از نوع فاخر آن وجود دارد که در اقصی نقاط جهان و در محافل دانشگاهی و علمی و فرهنگی جوامع و کشورهای مختلف، راه تفکر و دانایی را برگزیده و همگام با دیگر ملتهای دنیا، میل به پویایی و پیشرفت و آرزوی ساختن جهانی بهتر برای همگان دارند.
«مشاهیر کُرد» در این تعریف، تمامی زنان و مردان کُردتباری است که فارغ از مرزها و سیاستها، گامی در راه اعتلای فکری و اندیشه تمام بشریت در پنج قاره جهان برداشتهاند، در تاریکیهای دوران چراغی از دانایی و آگاهی افروختهاند، با علم و دانش راهی برای آیندگان گشودهاند و با فرهنگ و هنر و ادب، نام خود و کردستان و نام انسانیت را سربلند کردهاند.
اگر چه این همایش نام و عنوان کردها را دارد اما به مصداق «خوشتر آن باشد که سّر دلبران/گفته آید در حدیث دیگران» از نگاه فرزانگان و اهالی فرهنگ و خرد دیگر زبانها و ملتها نیز بهره میگیرد و از زاویه دید آنان نیز هویت و موجودیت انسانی و فرهنگی کردها را به تصویر خواهد کشید.
امیدواریم که این گردهمایی جهانی، گامی مبارک در راه شناخت عمیقتر و درستتر کردهای فرهیخته و سرزمین آنان باشد با این پیام که همهی ما ساکنان زمین – کُرد یا غیرکُرد – اعضای یک پیکره آفرینش هستیم و باید با همکاری و شناخت همدیگر، در راه ایجاد جهانی پر از صلح و آشتی و مسالمت و مبتنی بر فرهنگ و خرد و آگاهی بکوشیم.
شورای سیاستگذاری
کنگره بینالمللی مشاهیر کُرد
ناصر خالدیان